Cmentarz założony został na planie prostokąta, ze ściętymi narożami i wcięciami od strony ściany przedniej. Ogrodzenie wykonano z potężnych bali ustawionych na kamiennej podmurówce i przykrytych dwuspadowym daszkiem z gontów. Dwuskrzydłowa, drewniana bramka wejściowa opiera swoją konstrukcję na dwóch zdobionych płaskorzeżbą słupach, przykrytych czterospadowym, gontowym daszkiem.
Na przeciw bramy wejściowej na mogile masowej Rosjan ustawiono masywny i bogato rzeźbiony krzyż, przykryty dwuspadowym daszkiem. W trakcie prac rekonstrukcyjnych stylizowany krzyż dwuramienny zastąpiony został krzyżem łacińskim, który widoczny jest na pocztówkach z tego okresu (...a na niektórych z nich widoczne są nawet dwa takie krzyże).
Pomnik centralny położony za krzyżem stoi na podmurówce z ciosanego kamienia. Jest to ośmiokątny cokół, na którym ustawiona jest drewniana wieżyca podzielona na trzy piętra, pokryta gontem i zwieńczona krzyżem łącińskim przykrytym blaszanym daszkiem. W cokół wmontowane są tablice inskrypcyjne z wykutym tekstem:
"Śmierć żołnierska jest święta
I wszelki nakaz nienawiści maże.
Czy bratem był, czy też wrogiem,
Niech nikt nie pamięta,
Jednaką cześć i miłość
Winniśmy im w darze."
Pojedyncze mogiły ujęte są w surowy kamień i zwieńczone krzyżami łacińskimi, bez tabliczek imiennych. Na cmentarzu jest pochowanych 104 żołnierzy w czterech grobach
zbiorowych oraz 10 pojedynczych poległych w grudniu 1914 i lutym 1915 roku:
- 92 Rosjan
- 12 Austriaków
W sierpniu 1939 r. wieżyca została w połowie ścięta przez odziały Wojska Polskiego zajmujące pozycje obronne w okopach z I wojny światowej aby nie posłużyła jako punkt orientacyjny dla nieprzyjacielskiej artylerii. W 1941. przed atakiem Niemców na ZSRR na terenie Gładyszowa stacjonował niemiecki oddział saperów, który odkrywszy cmentarz w okolicznym lesie zaczął traktować go jak "małą ojczyznę" Przed rozpoczęciem działań wojennych żołnierze zdążyli wykonać drobne prace remontowe.
Źródło: Frodyma R., Cmentarze Wojenne z I Wojny Światowej, część I. Okręg I - Nowy Żmigród, Okręg II - Jasło,Wydawnictwo "Ruthenus" Rafał Barski, Karpackie Towarzystwo Naukowe i Oświatowe, Krosno 2015.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz