Polany Surowiczne

Nie istniejąca wieś Polany Surowiczne powstały poprzez rozszerzanie się terenów sąsiedniej wsi Surowicy, której gospodarze  w lecie na obszarach tych prowadzili wypasy. Wieś otrzymała przywilej lokacyjny wołoski 22 czerwca 1549 roku i początkowo nazwana została Potok Surowiczny. W 1551 roku dokonany został rozdział ziem Surowicy i Polan. Wieś należała wówczas do kasztelana sanockiego, Zbigniewa Siemieńskiego.

Jasiel

Nieistniejąca wieś Jasiel położona jest u zbiegu źródłowych potoków rzeki Jasiołki, pod granicznym grzbietem Beskidu Niskiego, powstała w 1559 r. W okresie I Rzeczypospolitej Jasiel należała do dóbr koronnych, a po 1772 r. stanowił dobra kameralne rządu austriackiego. W 1779 r. rząd austriacki sprzedał wieś w ręce osób prywatnych. W okresie zaborów wieś Jasiel leżała na granicy Węgier i Galicji, pod Beskidem, po obu stronach potoku Jasiel. Graniczyła z wsią Rudawka Jaśliska i Wisłokiem Wielkim na szczycie góry Kanasiówka. Pod koniec XIX w. Jasiel należała do księcia Władysława Czartoryskiego. W 1898 r. wieś liczyła 347 osób oraz 58 domów. Zamieszkana była głównie przez społeczność łemkowską.

Jaśliska

Widok na Jaśliska ... w tle Kamień

Jaśliska to dawne obronne miasteczko przygraniczne, które strzegło drogi na trasie z południa Europy (szczególnie z Węgier oraz do Dukli i Krosna) o czym świadczą pozostałości murów obronnych. Miasto lokowane zostało 28 stycznia 1366 przez Kazimierza Wielkiego na trakcie handlowym prowadzącym na Węgry, pierwotnie pod nazwą Hohenstath (Wysokie Miasto). Dzierżawił je Jan Hanzelino, który dzięki przywilejowi królewskiemu w 1367 ponownie lokował miasto. W 1386 cały tzw. klucz jaśliski stały się własnością Zyndrama z Maszkowic w wyniku darowizny królewskiej Władysława Jagiełły. W 1419 podróżował tędy król Władysław Jagiełło z Węgier do Sanoka. W 1434 Jaśliska zostały przydzielone przez Władysława Jagiełłę biskupstwu przemyskiemu. Od tej pory stanowiły one stolicę klucza dóbr biskupstwa przemyskiego, zwanego Państwem Biskupim.

Huta Polańska

Huta Polańska położona była 4 kilometry na południe od Polan, powstała w XVI lub XVII w. a nazwa jej pochodzi od huty szkła, która funkcjonowała tutaj do drugiej połowy XIX w. Wieś prawdopodobnie założona została przez polską szlachtę, konfederatów barskich ukrywających się przed carycą Katarzyną. Huta Polańska, podobnie jak i sąsiednie Polany, należała do Stadnickich, a pod koniec XIX w. do braci Thonet.

W 1904 r. wybudowano w wiosce polską szkołę z czytelnią. W szkole tej była kaplica, w której ksiądz ze Żmigrodu co kilka tygodni odprawiał nabożeństwa. Gdy nie było mszy w kaplicy, mieszkańcy chodzili na unickie nabożeństwa do Ciechani.

Jasło - Cmentarz wojenny nr 24

Cmentarz  wojenny nr 24 w Jaśle znajdował się na cmentarzu żydowskim na przedmieściu Sobniów. Projektantem kwatery był  Johan Jäger. Prawdopodobnie pochowanych było na nim 11 żołnierzy wyznania mojżeszowego w tym:

• 5 Rosjan
• 6 Austriaków

Podczas okupacji cmentarz został zniszczony przez hitlerowców a żołnierskich mogił nigdy nie odnaleziono.

Cerkiew św. Męczennicy Paraskewii w Łopience

Cerkiew w Łopience jest świątynią orientowaną, trójdzielną. W trakcie prowadzonych prac remontowych odkryto, że ściany babińca są cieńsze i wzniesione na lichszych fundamentach, co wskazywałoby na to, że został dobudowany do stojącej już cerkwi. W cerkwi znajdują się trzy krypty - dwie pod nawą, jedna pod prezbiterium.

Jasło - Cmentarz wojenny nr 23

Cmentarz wojenny nr 23 w Jaśle zaprojektowany został przez Johanna Jägera i był założony na nowym cmentarzu parafialnym w Jaśle przy ul. Zielonej. Został on częściowo zlikwidowany przez Niemców w czasie okupacji, a później zajęty przez pochówki cywilne.
Z całego cmentarza pozostał tylko pomnik (w kształcie krzyża) z pamiątkową tablicą w języku polskim i niemieckim oraz charakterystyczny drewniany krzyż z metalową koroną cierniową.

Oryginalnie znajdowało się na nim 21 grobów pojedynczych oraz 84 mogiły zbiorowe. Pochowano w nich 1600 żołnierzy poległych w pierwszych dniach maja 1915 roku oraz żołnierzy rosyjskich, którzy w dużej części zmarli w znajdującym się w okolicy szpitalu wojennym

Na ścianie cmentarnej kaplicy przedpogrzebowej tablica informująca o wybudowaniu w rejonie Jasła 42 cmenarzy wojennych

Cerkiew św. Michała Archanioła w Zagórzu

Cerkiew pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Zagórzu to prawosławna cerkiew filialna. Należy do parafii Świętej Trójcy w Sanoku, w dekanacie Sanok diecezji przemysko-nowosądeckiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Jasło - Cmentarz wojenny nr 22

Znajdujący się w Jaśle cmentarz zaprojektowany został przez Johanna Jägera. Pierwotnie został on założony na nowym cmentarzu parafialnym w Ulaszowicach. Miał kształt litery L wyciętej z prostokąta.

W Odciętej części znajdowały się pochówki cywilne. W chwili obecnej położenie grobów nie jest czytelne a pierwotny zarys został splantowany i częściowo zajęty przez wybudowane nowe osiedle domków oraz ulice Kruszyny i Reymonta.

Zajmuje on powierzchnię około 1500 m² i Otoczony jest współcześnie zbudowanym ogrodzeniem kamienno metalowym.

Cerkiew św. Archanioła Michała w Wielopolu

Pierwsza wzmianka o cerkwi na Wielopolu pochodzi z roku 1482.

  

Według miejscowej tradycji już Kazimierz Wielki jadący z wyprawą wojenną na Ruś Czerwoną miał ujrzeć małą drewnianą cerkiew oraz pustelnię na wielopolskim wzgórzu. Pierwsza wzmianka o cerkwi na Wielopolu pochodzi z roku 1482, kolejno wzmiankowana w 1761 roku. W 1865 roku drewnianą cerkiew rozebrano z powodu starości, nie wiadomo jednak czy była to ta sama z XV stulecia. Co najmniej od 1784 r. cerkiew wielopolska podlegała parafii greckokatolickiej w Tarnawie Górnej w ramach dekanatu leskiego.

Cerkiew p.w. Zmartwychwstania Chrystusa w Zwierzyniu

Tuż za mostem na Sanie zachowała się murowana cerkiew filialna greckokatolicka p.w. Zmartwychwstania Chrystusa z lat 1750 - 1799 (w chwili obecnej kościół rzymskokatolicki). Murowana z kamienia i otynkowana cerkiew jest budowlą trójdzielną i orientowaną, otoczoną starym kamiennym murkiem ułożonym z kamienia rzecznego z Sanu otaczającym cały plac cerkiewny. W jej wnętrzu znajduje się zabytkowy kielich gładki z sześciolistną stopą z 1840 r. fundacji Jana Chryzostona Kossaka, proboszcza w Rudence.

Cerkiew pw. św. Jerzego w Myczkowcach

Podczas trwania II wojny światowej wojsko radzieckie zrobiło w niej kino

Murowana greckokatolicka cerkiew filialna pw. św. Jerzego w Myczkowcach zbudowana została w latach 1910-12 w ukraińskim stylu narodowym. Konsekrowano ją w roku 1913. Jako cerkiew funkcjonowała do roku 1939, była cerkwią dojazdową parafii w Bóbrce. Podczas trwania II wojny światowej wojsko radzieckie zrobiło w niej kino. Po wojnie zamieniono ją na magazyn zbożowy pobliskiej spółdzielni produkcyjnej. Po likwidacji magazynu, co stało się w roku 1956, cerkiew odremontowano i od 1957 obiekt służył jako filialny kościół rzymskokatolicki parafii w Uhercach.

Myczkowce

Myczkowce są jedną z najstarszych wsi w Bieszczadach, powstały jeszcze za czasów książąt ruskich u stóp grodziska leżącego w pętli Sanu. Nazwa pochodzi od imienia Myczko czyli Mikołaj. W pierwszych latach XV w. Myczkowce weszły w skład sobieńskich dóbr Kmitów. Na początku XV w. wieś lokowano ponownie na prawie wołoskim. W 1530 r. istniała tu już cerkiew parafialna.

Zwierzyń

Zwierzyń lokowano przed 1580 r. na terenie dóbr Kmitów. Według etymologów nazwa wsi pochodzi od słowa zdwig (trzęsawisko), jednak miejscowa tradycja tłumaczy ją zupełnie inaczej. Otóż istniał kiedyś monaster, w którym zamierzano wznieść cerkiew, ale kamienie zworzone na budowę były nocą zabierane przez jakichś świętych. Uznano to za znak boży i wykopanow w tym miejscu studnię, z której pewna niewiasta wydobyła krzyż. Na pamiątkę niezwykłego wydarzenia wieś nazwano "Zwizenye"od słów "Wozdwyżenje Czestnoho Chresta".

Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Olchowcach

Jest to budynek zrębowy dwudzielny, przykryty dwukalenicowym dachem zwieńczonym trzema hełmami.

Duszpasterska posada w Olchiwcjach rozpoczyna się w czasach książąt ruskich, którzy posiadali tutaj swoje dobra i zarządzali nimi poprzez swoich zarządców. Po upadku w 1340 roku starej halicko-ruskiej administracji przeszły te dobra na własność królów polskich. Najstarsza wzmianka o olchowieckiej cerkwi widnieje w 1442 roku, wtedy Polski król Władysław Warneńczyk nadał ją razem z gruntami za zasługi Piotrowi Czeszykowi, synowi sanockiego sędziego z Tyrawy Solnej Mikołaja Czeszyka. Imiona dawnych olchowieckich duchownych z tytułami „batko”, „Baytko” znajdujemy w XI i XVI tomach Sanockich Grodzkich i Ziemskich Akt.

Cerkiew p.w. św. Trójcy w Międzybrodziu

Kolejna, murowana cerkiew parafialna p.w. św. Trójcy z 1901 r. zachowała się do dzisiaj.

Ok. 1790 r. miejscowy duszpasterz o. Joan Wojcowicz, urodzony w Międzybrodziu zbudował drewnianą cerkiew parafialną, zapewne na miejscu poprzedniej. Spłonęła ona w 1866 r. Nową, również drewnianą wystawiono w 1869 r. na wysokiej skale nad Sanem. Do jej budowy przyczynił się były cesarz austriacki Ferdynand I, który ofiarował 200 złotych reńskich oraz budulec zaś resztę wydatków pokryła gromada. Na utrzymanie cerkwi był przeznaczony dochód z 3 mórg pola. Kolejna, murowana cerkiew parafialna p.w. św. Trójcy z 1901 r. zachowała się do dzisiaj.