środa, 28 sierpnia 2013

Cerkiew św. Michała Archanioła w Świątkowej Wielkiej

W 1986 zdewastowany obiekt został zaadaptowany na kościół rzymskokatolicki.

Pierwsza cerkiew w Świątkowej Wielkiej powstała przed 1581. Była to świątynia prawosławna, która zmieniła wyznanie razem z mieszkańcami wsi, po podpisaniu aktu unii brzeskiej. Na jej miejscu w 1757 wzniesiono nową cerkiew. Według relacji mieszkańców pierwotnie znajdowała się ona nad potokiem Świerzówką, który wzbierał w czasie wzmożonych opadów deszczu, uniemożliwiając dostęp do budynku. W związku z tym mieszkańcy przenieśli cerkiew na miejsce przy głównej drodze wsi. W II poł. XVIII w. kontynuowano prace dekoracyjne w świątyni, wykonując polichromię, zaś w 1796 (według innej wersji - w wieku XIX) dostawiono wieżę nad przedsionkiem. W 1927, w czasie tzw. schizmy tylawskiej, większość mieszkańców wsi przyjęła prawosławie, jednak cerkiew pozostała w rękach greckokatolickiej mniejszości. W 1933 do cerkwi dobudowano zakrystię.




Po Akcji Wisła świątynia została opuszczona. Do 1986 stała pusta, w tym okresie kilkakrotnie padła ofiarą kradzieży. Złodzieje wynieśli z niej dwa ikonostasy: starszy, przechowywany na strychu budynku, oraz młodszy, pełniący do 1947 swoje funkcje liturgiczne. W 1986 zdewastowany obiekt został zaadaptowany na kościół rzymskokatolicki.


Cerkiew w Świątkowej Wielkiej jest trójdzielna, orientowana, z masywną wieżą umieszczoną nad przedsionkiem i kopułą z pseudolatarnią zakończoną krzyżem na jej szczycie. Podobna, chociaż mniej masywna konstrukcja znajduje się również ponad nawą i prezbiterium, niższym i węższym od niej. Pierwotnie świątynia była kolorowo malowana zewnętrznie: prezbiterium i część wieży miały kolor zielony, nawa i izbica wieży - niebieski, zaś namiotowe dachy - czerwony. Fryzy otaczające dach wieży malowane były na biało.

Źródło: Malinowscy G.i Z., Marciniszyn E. i P., Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...