Łysa Góra - Cmentarz wojenny nr 9

Na ścianie frontowej tablica z inskrypcją w języku niemieckim.

Cmentarz nr 9 w Łysej Górze zaprojektowany został przez Dušana Jurkoviča. Całość zaprojektowana została na planie wydłużonym o zaokrąglonych narożnikach z małym wybrzuszeniem od strony północnej (za pomnikiem). Teren cmentarza łagodnie opada w kierunku południowym, w kierunku drogi Nowy Żmigród – Dukla. Dziś wejście na teren cmentarza znajduje się od strony wschodniej w pobliżu pomnika. Pierwotne, główne wejście na cmentarz znajdowało się od strony południowej, "w dole" cmentarza. Podczas odbudowy cmentarza z niewiadomych przyczyn zrezygnowano z odbudowy pierwotnego, głównego wejścia na cmentarz, mimo, iż zachowały się fundamenty bramki. Dzisiejsze wejście na cmentarz było wejściem pomocniczym (pierwotnie również było ujęte w kamienne słupki, z których zrezygnowano podczas odbudowy). Dziś cały teren otoczony jest płotem z bali drewnianych, który nie pokrywa pierwotnej powierzchni cmentarza (podczas odbudowy wprowadzono korekty).

Wyświetl większą mapę 

Całość zaprojektowana jest według osi symetrii, która przebiega na linii: nieistniejące dziś wejście na cmentarz – pomnik. Po lewej i prawej stronie głównej alei znajdują się nagrobki w dwóch długich rzędach. Pola grobowe zwieńczają drewniane, rzeźbione krzyże z rozszerzającymi się ramionami przykryte blaszanymi daszkami przymocowanymi do ramion krzyża ozdobnymi bolcami. Podczas remontu nie wykonano emaliowanych, okrągłych tabliczek nagrobnych, które znajdowały się na skrzyżowaniu ramion.

 

Na końcu alejki (wchodząc dzisiejszym wejściem – na lewo od wejścia) znajduje się okazały pomnik z kamienia ciosanego, który niewielkimi stopniami zwęża się ku górze, a zwieńczony jest żelaznym krzyżem posadowionym na żelaznej kuli. Na ścianie frontowej tablica z inskrypcją w języku niemieckim, która w wolnym tłumaczeniu brzmi następująco:

Bladych żniwiarzy, krwawe żniwo,
Bądź nasieniem przyszłych zbiorów,
Nasłuchuj godziny stanowczego nakazu.
Stwórzcie życie z naszej śmierci.

 

Na cmentarzu w 33 mogiłach pojedynczych i jednej zbiorowej pochowano żołnierzy armii niemieckiej (10), austriackiej (4) i rosyjskiej (10), poległych w zasadzkach podczas wycofywania się Rosjan z kotła pod Grabiem i Krempną w maju 1915 r.

Źródło: Duda O.,Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995.

Teren cmentarza łagodnie opada w kierunku południowym.

 

Podczas odbudowy cmentarza z niewiadomych przyczyn zrezygnowano z odbudowy pierwotnego, głównego wejścia.

Pola grobowe zwieńczają drewniane, rzeźbione krzyże z rozszerzającymi się ramionami.