Cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku

Cerkiew w Smolniku reprezentuje typ bojkowski...

Cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku – dawna greckokatolicka cerkiew w Smolniku. Od 1974 kościół rzymskokatolicki. W 2013 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie.

Pierwsza cerkiew w Smolniku powstała przed 1672 – w tym roku została spalona przez Tatarów. Ocalała z niej jedynie ikona Matki Bożej, otaczanej szczególnym kultem, którą przeniesiono do cerkwi w Równi. Nowa świątynia powstała dopiero w 1791. W następnym stuleciu została udekorowana polichromią, zaś w 1921 jej dach pokryto blachą. Funkcję parafialnej świątyni greckokatolickiej pełniła bez przerwy do 1951, kiedy ukraińscy mieszkańcy Smolnika zostali przesiedleni do Ukraińskiej SRR. Po tej dacie obiekt został zamieniony na magazyn tworzyw sztucznych. Mimo wpisania świątyni do rejestru zabytków w 1969, w ciągu kolejnej dekady nie znajdowała się ona pod opieką konserwatorską i jej dewastacja postępowała. W 1974 zniszczoną cerkiew przekazano parafii rzymskokatolickiej, która w roku następnym wyremontowała wnętrze budynku. Remont zewnętrzny został przeprowadzony dopiero w latach 2004-2005.

Wszystkie części budynku wieńczą cebulaste kopułki z krzyżami na szczycie namiotowych dachów...

Cerkiew w Smolniku reprezentuje typ bojkowski. Jest trójdzielna, z nawą, prezbiterium i przedsionkiem równej wysokości, ale nierównej szerokości – nawa jest wyraźnie większa. Wszystkie części budynku wieńczą cebulaste kopułki z krzyżami na szczycie namiotowych dachów. Całość okala okap. Ikonostas znajdujący się pierwotnie w świątyni został zniszczony po 1951. Jedynym elementem oryginalnego wyglądu cerkwi jest fragment polichromii przedstawiający kotarę podtrzymywaną przez anioły oraz puste kartusze, w których pierwotnie znajdowały się postacie proroków starotestamentowych.

Źródło: G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009

Cerkiew w Smolniku reprezentuje typ bojkowski, jest trójdzielna, z nawą, prezbiterium i przedsionkiem równej wysokości...